Hèt alcoholcongres: gevolgen alcoholgebruik zijn groot, betere preventie nodig
Een impressie van hét alcoholcongres van samenwerkingsverband vroegsignalering
Op 6 april j.l. vond hét alcoholcongres plaats in de Prodent fabriek in Amersfoort. Een fraaie locatie waar de tandpastamachines plaats hebben gemaakt voor een smaakvol ingericht evenementencomplex met tal van bijgebouwen. Onder leiding van dagvoorzitter Lennart Booij gaven Andrea Rozema (Tranzo) en Tamara de Bruijn (Verslavingskunde Nederland) een heldere inleiding over de kenmerken van effectieve verslavingspreventie en hoe de preventieketen aan de gezamenlijke doelen werkt. Naast de sociale norm is ook een gebrek aan tijd bij professionals een barrière voor vroegsignalering van problematisch alcoholgebruik. Dat kwam aanbod in een presentatie van het Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek (SVA). Toch is het heel belangrijk om het gesprek met de patiënt over alcoholgebruik aan te gaan, zo werd benadrukt. SVA biedt professionals daarbij ondersteuning via de website Herken Alcoholproblematiek. Daar zijn bijvoorbeeld zakkaarten beschikbaar voor het bespreekbaar maken van alcoholgebruik in ziekenhuizen en in de GGZ. Patiënten kunnen doorverwezen worden naar www.allesoverdrinken.nl, waar mensen gratis en anoniem hun eigen alcoholgebruik in kaart kunnen brengen en aan de slag kunnen met minderen van hun alcoholgebruik. Zoals verwacht maakte keynote-spreker Eric Scherder veel indruk met zijn kenmerkend enthousiaste presentatiestijl. Hij nam het publiek mee in een reis door het brein, langs de plekken waar alcohol zijn schade aanricht. Een minimale hoeveelheid veroorzaakt al schade aan de beschermingslaag van het neurale geleidingssysteem (myeline). Je merkt het pas na jaren, als het kwaad geschied is. Hij onderbouwt hiermee ook de SVA slogan ‘drink niet’. Robert van de Graaf verbreedt vervolgens het thema naar algemeen ongezond consumptiegedrag in onze leefstijl wat tot gezondheidsproblemen kan leiden, zoals tabak, junkfood en onze luie stoel, die ons verleid erin te blijven zitten. In een heldere grafiek laat hij zien hoe 'willen en kunnen' ons tot (het verkeerde) gedrag aansporen. Het professioneel perspectief van Eric en Robert werd daarna in balans gebracht met het perspectief van filmmaker Leo de Boer over zijn eigen ervaringen en nieuwe inzichten door zijn deelname aan de Dry-January actie van het IkPas project. In de namiddag gaf ook anesthesioloog en verslavingsarts Audrey Beckers een presentatie over haar eigen ervaringen met alcoholgebruik. Beiden benadrukten dat het belangrijk is om de sociale norm te veranderen. Doordat alcohol drinken zo gangbaar is, vinden mensen niet snel van zichzelf dat ze teveel alcohol drinken en is het lastig voor zorgverleners om mensen erop aan te spreken. In de vroege middag waren er 12 workshops in twee ronden over o.a. preventiemethodieken bij alcohol, ouderen doelgroepen, het integraal Zorgakkoord, en de bedrijfsarbodienst. In de workshop NIX60+ vanuit de GGZ werd ik mij ervan bewust dat behandeling bij ouderen met verslaving anders is. De afbraak van alcohol is bij 60 plussers vertraagd, de interactie met medicatie gevoeliger. Detoxificatie geeft meer complicaties (kans op delier) en het herstel verloopt moeilijker. Meer gespecificeerde zorg is wenselijk. Het congres werd besloten met een bijdrage van de staatsecretaris van VWS Maarten van Ooijen. Hij heeft afgesproken om de Tweede Kamer voor de zomer te informeren over het alcoholbeleid. Hij wil graag stappen zetten, bijvoorbeeld voor een betere naleving van de leeftijdsgrens van 18 jaar bij de verkoop van alcohol. Van Ooijen riep de circa 375 aanwezige (verslavings)artsen, GGD’en en de hele zorgsector op om de schadelijkheid van alcohol duidelijker te maken aan het grote publiek.